ایران آنلاین /رئیس ستاد برجام با اشاره به تلاش دولتمردان آمریکایی برای به شکست کشاندن توافق هسته ای گفت که آمریکا از همراه کردن متحدان اروپایی اش برای مانع تراشی بر سر این توافق شکست خورده است.

سید عباس عراقچی که در برنامه «نگاه یک» رسانه ملی حضور یافته بود با بیان اینکه آمریکایی‌ها تلاش کردند اروپا را از برجام جدا کنند اما نه تنها اروپایی‌ها، بلکه هیچ‌کس با درخواست ترامپ موافقت نکرد، افزود:«در یک نبرد دیپلماتیک در یک سال گذشته توانستیم آمریکا را در انزوای کامل در عرصه بین‌الملل در زمینه برجام قرار دهیم. در اکتبر گذشته وقتی آقای ترامپ صحبت‌های تندش علیه ایران را انجام داد، بلافاصله بعد از آن خانم موگرینی صحبت کرد و کاملا در جهت مخالف نظرات ترامپ موضع گرفت و از برجام دفاع کرد. ما در یک سال گذشته ترامپ را در عرصه‌های مختلف محصور و منزوی کردیم و یکی از عرصه‌های موفق سیاست خارجی ایران بوده است».

معاون وزیر امور خارجه درباره اروپا و منافع اقتصادی آنها از قبل برجام تصریح کرد: «خیلی‌ها تلاش دارند بگویند که اروپا به خاطر منافع اقتصادی خودش است که از برجام حمایت می‌کند، اما این اشتباه بزرگی است. اعداد و ارقام تجارت اروپا با ایران شاید الان بعد از برجام به 20 میلیارد دلار هم نمی‌رسد اما حجم تجارت اروپا و آمریکا به 600 میلیارد دلار می‌رسد».

عراقچی درباره دلایل حمایت اروپا از برجام گفت: «اول این ‌که اروپا هماهنگ‌ کننده مذاکرات است و برجام یک دستاورد سیاست خارجی اتحادیه اروپا شناخته می‌شود. بنابراین حفظ برجام به لحاظ پرستیژ برایشان اهمیت دارد. دوم این که حفظ برجام حفظ اعتبار غرب و اروپاست. در نشست وزیران خارجه ایران و 1+5 در نیویورک یکی از وزیران خارجه اروپایی به آقای تیلرسون گفت که موضوع حفظ برجام لزوما ایران نیست بلکه موضوع حمایت از اعتبار کل غرب است اگر این توافق را زیر پا بگذاریم دیگر کسی در دنیا با ما مذاکره نمی‌کند». وی ادامه داد: «سومین دلیل این است که برجام برای اروپا به لحاظ امنیتی مهم است. آنها معتقدند که بدون برجام خاورمیانه منطقه امن‌تری نخواهد بود و بدون آن امنیت در خاورمیانه به لحاظ رشد تروریسم و نیز مهاجرت به سمت اروپا، بدتر از وضع موجود خواهد شد. بنابراین اهمیت برجام برای اروپا اقتصادی نیست بلکه امنیتی و پرستیژی است».

توخالی بودن تهدیدات ترامپ مشخص شده است

این مقام دیپلماتیک با اشاره به اظهارات اخیر ترامپ درباره برجام مبنی بر اینکه دیگر تعلیق تحریم‌ها را تمدید نمی‌کنیم، افزود: «سخنان اخیر ترامپ بر خلاف پاراگراف‌های 26، 27 و 28 است که متعهد شدند برجام را در فضای توأم با حسن نیت انجام دهند که تاکنون نداده‌اند. اینکه ترامپ گفته 120 روز فرصت است، امری غیرواقع است و دیگر این مساله را کسی از ایشان باور نمی‌کند. تو خالی بودن این تهدیدات مشخص شده است و خیلی از شرکت‌ها منتظر بودند که اگر تمدید شود این بار دیگر به تهدیدهای ترامپ اهمیت نمی‌دهند و جامعه بین‌الملل بعد از یک سال به این نتیجه رسیده که ترامپ توان برهم زدن برجام را ندارد و از این مرحله عبور می‌کنند».

عراقچی در پاسخ به این‌که توقع ما از اروپا در حوزه بهره‌مندی ایران از مزایایی اقتصادی برجام چه بوده است؟ گفت: «ما از اروپایی‌ها انتظار داریم از طریق حمایتشان از شرکت‌هایشان برای ورود به صحنه ایران و تسهیلاتی که برای شرکت‌هایشان قائل می‌شوند، نواقص برجام را بتوانند جبران کنند. منظور از نواقص برجام، آنهایی است که ناشی از فضایی که آمریکایی‌ها ایجاد شده؛ نواقص ناشی از بدعهدی‌ها و تعلل‌های آمریکا و ایجاد فضای منفی علیه ایران و اروپایی‌ها باید این را جبران کنند. البته شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی به خاطر حجم تعاملاتی که با آمریکا دارند، در این روند معمولا دچار تردید هستند. اروپایی‌ها باید به شرکت‌هایشان تضمین کافی دهند برای همکاری با ایران که اگر با ایران کار کنند و مواجه شوند با جریمه‌های آمریکا، آنها و دولت‌هایشان از آنها حمایت خواهند کرد». وی افزود:« ما با اروپایی‌ها در یک سال گذشته مذاکراتی داشتیم و تدابیری را اندیشیده‌اند که چگونه سیستم‌های بانکی غیر مرتبط با آمریکا ایجاد کنند که از خسارات آمریکا در امان بمانند و با ایران همکاری کنند. اینها دارد به تدریج برای ایران ملموس می‌شود. مثل امضای خطوط اعتباری با اتریش، ایتالیا یا توافق با کره جنوبی و چین».

مراقب روابطمان با اروپا هستیم

عراقچی در پاسخ به این‌که "از شروط ترامپ بود که میان برجام و فعالیت‌های موشکی پیوند بزند و به نظر این موضع مشترک آمریکا و اروپاست"، گفت: «بارها گفتم که برجام فقط  یکی از موضوعات مورد نگرانی میان ما و آنها را حل و فصل کرده است و این به معنی آن نیست که در همه موضوعات به توافق رسیدیم. ما تا الان موفق شدیم اروپا را از آمریکا در موضوع برجام جدا کنیم و برجام را از هر موضوع دیگری جدا کنیم. اروپا را به این موضع رسانده‌ایم که اگرچه درباره فعالیت موشکی ما نگرانی دارند، اما اینها از مساله برجام جداست».

برجام را دوباره باز نمی کنیم

معاون وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه برجام برای ما بلااثرنمی شود گفت: «آمریکایی‌ها سعی دارند قانون داخلی آمریکا (اینارا) که در زمان اوباما کنگره تصویب شد و با این قانون به نوعی با برجام کنار آمدند را اصلاح کنند به نحوی که به شعارهای ترامپ بپردازند و وجهه ترامپ را حفظ کند، در عین حال که برجام را نقض نکند. الان سه ماه است روی آن کار می کنند اما هنوز به جایی نرسیدند. برخی ایده ها در این طرح است مثلا بعد از طی دوره برجام، ایران در همین محدوده که است بماند اما این ایده ها مربوط به هشت سال آینده است». وی همچنین گفت: «این‌که به ایده‌ای برسند که هم اروپایی ها آن را بپذیرند، هم برجام نقض نشود و هم به ترامپ پاسخ دهند مشخص نیست بتوانند به جایی آن را برسانند. اما برجام نه الان نه در آینده قابل مذاکره مجدد نیست. ما به هیچ وجه برجام را دوباره باز نمی کنیم و هیچ یک از موادش را باز نمی کنیم. معتقدم این تهدید ترامپ که بعد از چهار ماه دیگر تمدید نمی‌کند، مثل تهدید های گذشته راه به جایی نمی برد و با شکست مواجه می شود».

وی در پاسخ به این پرسش که گفته می شود مطابق ماده 36 می توانیم سقف تعهداتمان را کاهش دهیم و عملا این موجب می شود آمریکایی‌ها را مجبور به حفظ تعهداتشان کنیم؟ گفت: «این ماده مربوط به ساز و کار حل اختلاف میان طرف های برجام است. اگر کشوری معتقد باشد که کشوری دیگر نقض تعهدات کرده شکایت می کند طبق این ماده اما اگر آن کشور ایران باشد اگر راضی نشده باشد می تواند برگردد و تعهدات خود را به طور جزئی یا کامل کنار بگذارد و در اصل آنجا به پایان برجام می رسیم. کشورهای دیگر اگر به نقطه ای برسند که شکایت دارند از بند 37 استفاده می کنند. ما تا کنون دو سه بار بند 36 را فعال کردیم و کمیسیون مشترک را تشکیل دادیم و یک بار در سطح وزیران خارجه. بسیاری از موارد نقض برجام اصلاح شد و مجوز هواپیاها را دادند.

عراقچی درباره قراردادهای ایران با شرکت‌های بوئینگ و ایرباس، خاطرنشان کرد: هنوز با بوئینگ مشکلی پیش نیامده و مجوز بوئینگ و ایرباس برای ارسال هواپیما به ایران، همچنان از دولت اوباما به قوت خود باقی است. اگر ترامپ مجوز فروش هواپیما را باطل کند، نقض روشن برجام است. در عین حال از 2018 تحویل هواپیما به ترتیب باید انجام شود. مسائل مالی البته وجود دارد که باید حل و فصل شود».

عکس العمل های ایران

معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزیر امور خارجه درباره عکس‌العمل‌های ایران گفت: «ما اقدامات کاملا ملموسی انجام دادیم؛ اولا در برابر فهرست تحریمی آنها ما هم یکسری فرد و شرکت را در لیست تحریم خودمان قرار می‌دهیم. مثلا آقای آملی لاریجانی در لیست تحریم قرار گرفت اما نه ایشان قرار است به آمریکا بروند و نه اموالی در آمریکا دارد که بخواهد تحریم و بلوکه شود یا دستگیر شوند؛ بنابراین این‌ها جنبه سمبلیک دارد و در مقابل ما هم علیه کسانی که در کشتار مردم یمن، فلسطینی و غیره موثر بودند را در لیست تحریمی خود قرار دادیم».