روزنامه ایران: سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور بامداد امروز با هدف حضور در هفتاد و هشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرد. رئیس‌جمهور در این سفر علاوه بر سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل، با شماری از سران کشورهای شرکت کننده در این نشست نیز دیدار و گفتوگو خواهد کرد.
رئیسی در حالی برای دومین بار در نشست مجمع عمومی سازمان ملل حضور می‌یابد که تحولات پرشتاب رخ داده در سیاست خارجی ایران بویژه در یک سال گذشته مهر تأییدی است بر اینکه راهبرد دولت سیزدهم زیر سایه مقاومت فعال، صلح‌جویی و تقویت رابطه با کشورهای دور و نزدیک در منطقه در کوتاه مدت به منصه ظهور رسیده و همه چیز را مهیای آن کرده تا مقام‌های حاضر در نیویورک گوش شنواتری نسبت به مواضع اصولی جمهوری اسلامی پیدا کنند. رئیسی در دو سال گذشته و از زمان آغاز به کار خود موقعیت متفاوتی را برای کشور نسبت به دوره‌های گذشته حضور رؤسای جمهور پیشین در مجمع عمومی سازمان ملل رقم زده است. وی با تعادل‌بخشی به سیاست خارجی برجام‌زده و اتخاذ سیاست پرسود همسایگی، تهران و ریاض را از یک رابطه پرتنش و بحرانی خارج کرده و سمت و سوی این مناسبات را در یک روند راهبردی به جریان انداخته و از سوی دیگر با تغییر دادن الگوی مذاکره با ایالات متحده در قالب مذاکرات شفاهی و به دست آوردن ضمانت‌های لازم، آزادسازی اموال ایرانی را در نخستین مرحله این گفت‌و‌گوهای شفاهی ممکن کرده و در عین حال، با بهره‌گیری از راهبرد خنثی‌سازی تحریم‌ها، این ابزار فشار غرب در قبال تبادلات مالی و نفتی را بیش از پیش کم‌اثر کرد.
برگزاری نشست 8 کشور خلیج فارس
به پشتوانه چنین رویدادهایی است که پیش‌بینی می‌شود دیدارها و رایزنی‌های دوجانبه رئیس‌جمهور با همتایان خود از کشورهای مختلف در فضای متفاوتی نسبت به ادوار پیشین جریان یابد. اهمیت این حضور را می‌توان در چند گزاره مهم جستوجو کرد؛ در یکی از مهم‌ترین تحولات، رهبران ایرانی و سعودی رابطه تهران و ریاض را از بن‌بست خارج کرده و با این آشتی بزرگ موج تازه‌ای در روند ترمیم و تقویت مناسبات ایرانی- عربی برانگیخته‌اند؛ رویدادی که زیر سایه عزم و اراده مشترک دو طرف برای عبور از تنش زدایی به سمت پیوند تنگاتنگ سیاسی و اقتصادی به وقوع پیوسته و بر انگاره ناظران بدبین که چنین تحولی را در کوتاه مدت ناممکن می‌دیدند، خط بطلان کشید. این امر می‌تواند دومین حضور رئیسی در مجمع عمومی سازمان ملل را زیر سایه ائتلاف جدیدی برای منطقه در هم اندیشی جهانی در کانون توجه قرار دهد. در همین چهارچوب، مقام‌های ایرانی پیشتر از احتمال برگزاری جلسه هشت کشور حاشیه خلیج فارس در حاشیه نشست مجمع عمومی سخن گفته بودند. علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران گفته که این مذاکرات در سطح وزیران امور خارجه و در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد برگزار خواهد شد. صحبت‌های او کمی پس از ملاقات‌های وزیران خارجه ایران و عربستان با یکدیگر و همچنین دیدار رئیس‌جمهور ایران با وزیر خارجه سعودی و «محمد بن سلمان»، ولیعهد عربستان با وزیر امور خارجه ایران مطرح شد.
دست پیروز در قبال پروژه‌های غرب
از سوی دیگر رئیسی هنوز راهی نیویورک نشده بود که بیانیه ادعایی سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه همراه با امریکا در نشست شورای حکام منتشر شد و برخی فکر می‌کردند این بار نیز قرار است بازی به همان سبک و سیاق گذشته ادامه پیدا کند. ایران و ایالات متحده در روند یک مذاکرات شفاهی و گام به گام قرار دارند تا در صورت پایبندی امریکا به تعهدات اولیه‌اش، بتوان چشم‌انداز روشن‌تری را برای مذاکرات رفع تحریم‌ها متصور بود. اما این به آن معنا نیست که مقام‌های کشور نسبت به آنچه در نهادها و محافل غربی در قابل ایران می‌گذرد، بی‌تفاوت باشند. هرچند تروئیکای اروپایی به‌واسطه روند همکاری متقابل ایران و آژانس، این امکان را نیافت تا تصویب قطعنامه علیه ایران را در دستور کار قرار دهد اما همان بیانیه ادعایی هم پاسخ محکمی گرفت و تهران در اعتراض به این بیانیه مجوز حضور شماری از بازرسان آژانس با ملیت فرانسوی و آلمانی را صادر نکرد. قابل پیش‌بینی بود که در صورت تصویب قطعنامه، پاسخی غیر قابل بازگشت و خسارت بار برای طرف‌های اروپایی رقم می‌خورد. بی‌تردید این تحولات پشتوانه قابل اتکایی برای رئیسی به شمار می‌رود که در جریان حضور در نیویورک به تبیین این تحولات و روایت واقعیات صحنه از منظر جمهوری اسلامی بنشیند.
به نظر می‌رسد با توجه به اینکه جمهوری اسلامی در روند مذاکرات اخیر همکاری خود را با نشان دادن بالاترین سطح انعطاف و ایده‌های پیشنهادی قابل اجرا به منصه ظهور گذاشته است، دیدارهای رئیس‌جمهور در حاشیه نشست مجمع عمومی فرصت خوبی برای ترغیب همه کشورها در حمایت از روند این مذاکرات خواهد بود. از این منظر هیأت دیپلماتیک ایران می‌تواند اهرم فشار خود را از قبال پیش راندن فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز از یک سو و در عین حال آماده نشان دادن خود برای تداوم مذاکرات غیر مستقیم با ایالات متحده به رخ بکشاند. در همین رابطه پیشتر ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرده بود که احتمال پیگیری مذاکرات رفع تحریم‌ها در حاشیه نشست سازمان ملل وجود دارد.
فرصت مهم دیپلماسی عمومی
وجه مهم مشارکت هیأت ایرانی در مجمع عمومی سازمان ملل را باید در زمین دیپلماسی عمومی که کنار دیپلماسی رسمی به اصلی‌ترین ابزار نفوذ و تأثیرگذاری بر افکار عمومی جهانی تبدیل شده است، جستوجو کرد. این همان عرصه‌ای است که رئیس‌جمهور و هیأت همراهش از طریق حضور مؤثر در نشست‌های بین‌المللی و گفتوگو با رسانه‌ها، تصویری واقعی از تحولات جاری در زمین مذاکرات رفع تحریم‌ها را منعکس کرده و با ابتکار عمل، دیپلماسی عمومی را به اهرم مؤثری برای برتری در جنگ روانی با غرب تبدیل می‌کنند. این امر می‌تواند افکار عمومی جهانی را بیش از سطح فعلی از طریق کنشگری در رسانه‌ها تحت تأثیر قرار دهد و با مشخص کردن گزاره‌های هزینه بن‌بست دیپلماسی، سیاستمداران غربی را به تحرکات جدی‌تری وادار سازد. مصاحبه‌ای که رئیس‌جمهور پیش از عزیمت به نیوریورک با شبکه تلویزیونی NBC امریکا داشت، مقدمه‌ای بر پیگیری این وجه مهم از دیپلماسی عمومی بود. چه آنکه او در این گفتوگو که پیش از حضورش در سازمان ملل صورت گرفت به تشریح مواضع جمهوری اسلامی پیرامون مبادله زندانیان میان دو کشور، آزادسازی منابع ارزی ایران، مذاکرات رفع تحریم، ارزیابی اغتشاشات سال گذشته و انگیزه امریکا و سوءاستفاده کشورهای غربی برای استفاده از این تحولات به عنوان اهرم فشار بر ایران، نگاه جمهوری اسلامی ایران درباره جنگ اوکراین و تلاش‌های رژیم صهیونیستی برای عادی‌سازی روابط با کشورهای منطقه پرداخت.
انتهای پیام/