ایران پلاس: اما یکی از معضلات، قیمت بالای لپ تاپ به‌دلیل نوسان نرخ ارز در کشور است و اگر کسی بخواهد دستگاه نو و مدل روز آن را خریداری کند، باید بین 20 تا 70 میلیون تومان بپردازد. البته دو علت دیگر گرانی لپ‌تاپ، شیوع بیماری کرونا و استفاده از لپ تاپ برای دورکاری و کلاس‌های مجازی و کاهش تولید جهانی لپ تاپ است که بر افزایش قیمت این کالا بسیار اثرگذار بوده. معمولاً افرادی که نیازمند لپ تاپ هستند و قدرت خرید کالای نو را ندارند، مجبورند سراغ دست دوم آن بروند و برای این کار اگر آشنایی، نداشته باشند به بازار و پلتفرم‌های آگهی و شبکه‌های اجتماعی سر می‌زنند.
اما خرید لپ تاپ دست دوم توصیه می‌شود یا خیر؟ اگر فردی به ناچار مجبور باشد چنین دستگاهی را خریداری کند باید به چه مواردی توجه کند؟ «آیدین عدالت» رئیس کمیسیون سخت‌افزار سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران به سؤال‌های «ایران» پاسخ می‌دهد.
قاچاق لپ تاپ و دردسرهایش
گرانی لپ تاپ در بازار و کاهش قدرت خرید مردم باعث شده است برخی از کاربرانی که به لپ تاپ نیاز دارند، روانه بازار دست دوم شوند ولی آیا خرید دستگاه دست دوم کالاهایی مانند لپ تاپ کار درستی است؟ آیدین عدالت رئیس کمیسیون سخت‌افزار سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران (نصر تهران) معتقد است خرید دستگاه دست دوم به خودی خود اتفاق بدی نیست. برخی لپ تاپ‌های دست دومی دارند که سالم است و می‌توان تا چند سال از آن استفاده کرد. از این رو می‌توان این دسته از کالاها را به دست کاربرانی که قدرت خرید کالای نو را ندارند، رساند.
عدالت می‌گوید: «اتفاقاً این دسته از کالاها در بازار کشش بیشتری دارند و مردم آنها را به قیمت پایین‌تری می‌خرند اما مشکل از جایی شروع می‌شود که این دسته از کالاها که سالم باشند و قابلیت استفاده داشته باشند، در بازار اندک است. درواقع، بیشتر، لپ تاپ‌های دست دوم از کار افتاده و خراب که معمولاً از راه قاچاق وارد کشور می‌شود، در بازار موجود است.»
واردات تجهیزات آی تی دست‌دوم به کشور از مبادی رسمی و با مجوز صورت نمی‌گیرد و معمولاً قاچاق است. این را عدالت می‌گوید و می‌افزاید: «لپ تاپ‌های دست‌دومی که به کشور قاچاق می‌شود، عموماً در کشور مبدأ به دلایلی مثل اشکال در طراحی اولیه و مشکل فنی غیرقابل تعمیر از رده خارج شده‌اند و یا اینکه از لپ تاپ‌ها به مدت طولانی استفاده شده، مدل‌های بسیار قدیمی هستند و عملاً کاربر دیگری نمی‌تواند به مدت زیادی از آن استفاده کند که متأسفانه به دیگر کشورها و ازجمله کشور ما قاچاق می‌شود.»
این کارشناس سخت‌افزار به بحث انتقال بیماری نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: «مشاهده شده برخی از این لپ تاپ‌ها به ویروس آلوده هستند. این دسته از دستگاه‌ها یا از طریق کاربر قبلی آلوده می‌شوند یا اینکه این کالاها قاچاق هستند و در شرایط بدی در موتورخانه‌ها و زیر تلی از وسایل دیگر پنهان می‌شوند، حیوانات موذی موجود در انبارهای کشتی با این کالاها تماس پیدا کرده و دستگاه را آلوده به ویروس بیماری می‌کنند. موردی از این نوع آلودگی در امریکا دیده و بعد از تحقیقات مشخص شد یک بیماری ویروسی (آنتراکس) از طریق یک لپ تاپ آلوده منتشر شده است.»
نحوه قیمت‌گذاری
وقتی در پلتفرم‌ها لپ تاپ کارکرده را جستوجو کنید و یا به بازار آی تی سری بزنید، با قیمت‌های متفاوتی از لپ تاپ‌های دست دوم روبه‌رو می‌شوید، ولی قیمت یک لپ تاپ دست دوم چگونه تعیین می‌شود؟
آیدین عدالت رئیس کمیسیون سخت‌افزار سازمان نصر تهران درباره نحوه قیمت‌گذاری لپ تاپ‌های دست دوم می‌گوید: «در دنیا قیمت لپ تاپ دست دوم بیشتر تابع عرضه و تقاضاست و معمولاً 30 تا 70 درصد قیمت نو همان کالاست. به این ترتیب که نحوه قیمت‌گذاری به مدل، کیفیت ظاهری، سلامت فیزیکی و فنی آن کالا بستگی دارد و گاه تا 90 درصد هم تخفیف می‌دهند ولی در کشور ما فرمول مشخصی برای قیمت‌گذاری وجود ندارد و عموماً فروشنده قیمتی را تعیین می‌کند، اگر خریداری نداشت، قیمت را پایین می‌آورد تا فروش برود و مصرف‌کننده نیز با مقایسه قیمت نو آن مدل در سایت‌ها و فروشگاه‌ها، دست به خرید می‌زند.»
کاهش تبعات منفی در صورت واردات رسمی
این سؤال پیش می‌آید حال که به دلیل شرایط اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم، کاربران به خرید لپ تاپ‌های دست دوم روی آورده‌اند، چرا از کانال‌های رسمی و با نظارت وارد کشور نمی‌شود؟
عدالت معتقد است این کار باعث می‌شود بخشی از تبعات منفی این کالاها کم شود: «با واردات از مبادی اصلی و رسمی، کالاها از مسیر بازرسی آزمایشگاهی عبور کرده و از سوی کارشناسان فنی گمرک، کنترل کیفی شده و مشخصات فنی آنها چک می‌شود. در این صورت، تجهیزات بسیار قدیمی و از رده خارج شده وارد کشور نمی‌شود و دستگاه‌هایی که بسته‌بندی مناسب دارند و امکان آلودگی آنها کمتر است، وارد کشور می‌شود.»
وی می‌افزاید: «متأسفانه کالاهای دست دوم آی تی همه به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شود از این جهت هم نظارتی بر واردات کالاهای دست دوم مانند لپ تاپ صورت نمی‌گیرد. با اینکه بارها به مسئولان مربوطه در وزارت صمت و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام شده ولی اقدامی صورت نگرفته است. برخی هم معتقدند که نظارت بر این کار دشوار است و چون مردم در این شرایط به آن نیاز دارند، در واردات آن سخت‌گیری نمی‌شود.»
راهکارهایی برای خرید لپ تاپ دست دوم
حالا که برخی مجبورند لپ تاپ دست دوم بخرند، باید هنگام خرید آن به چه نکات و مواردی توجه کنند؟
عضو هیأت مدیره سازمان نصر تهران با اشاره به اینکه کاربران دانش فنی برای صحت‌سنجی ندارند، می‌گوید: «بهتر است کاربران هنگام خرید لپ تاپ از افرادی که به مشخصات فنی دستگاه آشنایی دارند، کمک بگیرند تا مشخصاتی که فروشنده می‌دهد با لپ تاپ یکسان باشد چون معمولاً فروشنده‌ها مشخصات فنی واقعی دستگاه را به خریدار نمی‌گویند. کاربران باید دقت کنند که آیا تاکنون دستگاه برای تعمیر باز شده یا خیر. دستگاهی که تعمیر شده، کارکرد خوبی نخواهد داشت.»
عدالت می‌افزاید: «از سوی دیگر باید به ظاهر لپ تاپ توجه کنند که سالم باشد. این دسته از کالاهای قاچاق به صورت غیرقانونی حمل می‌شوند، بسته‌بندی درستی ندارند و زیر خروارها بار پنهان می‌شوند و امکان صدمه دیدن وجود دارد. اگر دستگاه به درستی بسته‌بندی شده باشد احتمال صدمه دیدن آن کمتر است.»
وی با تأکید بر اینکه بیشتر لپ تاپ‌های دست دوم دارای مشکل باتری هستند و امکان آتش‌سوزی آنها وجود دارد، می‌گوید: «یکی دیگر از مشکلاتی که در لپ تاپ‌های دست دوم وجود دارد، خستگی مدار است. اگر برد الکترونیکی که دارای عمر محدود چند ماه تا چند سال است، خراب یا قطع شود کیفیت و عمر دستگاه کاهش می‌یابد و بعد از مدت کوتاهی از کار می‌افتد. خرید لپ تاپ‌های دست دوم گارانتی ندارد بنابراین اگر دستگاه از کار بیفتد کسی پاسخگو نخواهد بود و خریدار متضرر می‌شود.»
این کارشناس سخت‌افزار توصیه کرد بهتر است خریدار از فروشنده مهلت دو هفته‌ای برای تست کردن دستگاه بگیرد تا اگر ایراد عمده‌ای داشت، آن را پس بدهد.
انتهای پیام/