روزنامه ایران جمعه: ثافون طبق گفته خود که در مؤخره «زندانی آسمان» آمده است، خود را تاجر قصه‌‌ها می‌داند. او نوشتن را تنها مسیر نجاتش می‌داند، چه به لحاظ کسب درآمد و چه به لحاظ رسوخ در روح و ذهن انسان‌ها. قبل از شروع به خواندن کتاب‌هایش خیلی‌‌ها به من گفتند که اثری متوسطند، ولی همین که شروع به خواندن اولین جلد کردم، دیگر برایم کنارگذاشتنی نبود. نگاهم سُر می‌خورد روی واژهها و ذهنم می‌رفت به‌‌دنبال قصه‌‌ها و ماجراها. هر فصل یک راز جدید.
هزارتویی از قصه‌‌هایی رازآلود. کلمات در کتابهای او خط به خط، قصه به قصه و لایه به لایه همچون لایه‌‌های یک عروسک ماتروشکا، ماجراهایی هیجان‌انگیز و مرموز را پیش می‌برند. با روشن شدن پیرنگ خردخرد هر ماجرا، ماجرایی دیگر سر برمی‌آورد و شخصیت‌های اغلب منزوی، درون‌گرا، بسیار کتاب‌دوست و البته ماجراجو نیز خیال را تسخیر می‌کنند.
بازی فرشته‌‌ها با سایه‌‌های زندانی
«سایه باد» در سال 2001 منتشر شد، ماجراهای رمان درست بعد از تمام شدن جنگ جهانی دوم در اسپانیا اتفاق می‌افتد. رمان در مورد رازی است که با محوریت شخصیت دانیل سمپره با آن روبه‌رو میشویم، ما با نظرگاه اول‌شخص دانیل همراهش میشویم. دانیل، که با پدرش مغازه کتابفروشی‌شان را در شهر بارسلون اسپانیا می‌گردانند، از کودکی تا سال‌های میانی عمرش ما را در زندگی عجیب و پررمزورازش شریک میکند.
دانیل با هیجانات و احساسات ناب نوجوانی‌اش، با ماجراجویی‌‌هایش به‌‌دنبال آثار نویسنده‌ای محبوب، ولی به‌‌طرز عجیبی فراموششده می‌گردد. در این رمان ما با شخصیتی مؤثر در روند ماجراها و البته شخصیتی به‌‌یادماندنی در دنیای ادبیات ماندگار جهان آشنا میشویم؛ فِرمین. کسی که سختی‌ها و رنج‌های زیادی را به جان کشیده، ولی سرشار از انرژی و زندگی است. فرمین با دیالوگ‌ها و تحلیل‌های حقیقی و لحن بامزه و طنزی گزنده همراه همیشگی و دوست وفادار دانیل است.
«بازی فرشته» جلد دوم از مجموعه در سال 2008 منتشر شد. این رمان با اینکه جلد دوم است، اما ماجرای رمان از لحاظ زمانی نیم‌قرن قبل از قصه «سایه باد» شروع می‌شود، درست پس از پایان جنگ جهانی اول (1917). بعضی از شخصیت‌های کتاب اول هم در این رمان حضور دارند و برخی هنوز به دنیا نیامده‌‌اند. با این حال قصه به طریقی با جلد اول مرتبط است. در واقع قصه یک‌جور پیش‌درآمد برای اتفاقات جلد یک و سه است. راوی «بازی فرشته» داوید مارتین است، نویسنده‌ای ماهر و حرفه‌ای که چون معروف نیست و نیز به‌خاطر افتادنش در یک‌سری زدوبندهای سیاسی پلیسی و مرموز، به اسم اصلی خودش نمی‌نویسد.
جلد سوم «زندانی آسمان» نام دارد و در سال 2011 منتشر شد. خواننده ممکن است بتواند جلد یک و دو را بی‌ترتیب عددی‌‌اش بخواند، ولی جلد سوم را هرگز نمی‌تواند بی‌خواندن جلد یک و دو متوجه شود. راوی جلد سوم باز هم دانیل است، این بار در بارسلونای 1954. باز هم با همراهی فرمین و البته شخصیت‌ها و ماجراهایی رازآلود از دو کتاب قبلی. جلد سوم این مجموعه طوری تمام شد که خوانندگان سراسر دنیا را منتظر منتشر شدن جلد چهارم نگه داشت.
همیشه پای کتاب‌ها در میان است
همان‌طور که احتمالاً از خلاصه چندخطی کتاب‌ها متوجه شده‌اید، تم و پایه اصلی همه این چهارجلدی، کتاب‌ها هستند، که مجموعه از این نظر برای به‌اصطلاح «بوک‌لاور»ها هیجان‌انگیز است. شغل خانوادگی دانیل سمپره و پدرش، کتابفروشی است. یک سر تمام قصه‌‌ها و رازهای رمان شرکت‌های انتشاراتی و کتابفروشی‌ها و نویسندگان هستند. گفت وگوهای بین شخصیت‌ها بیشتر بر محور کتابهای ادبی مهم دنیا و طرز فکر نویسندگانشان می‌گذرد و اصلاً بیشتر اتفاق‌‌های کتاب‌ها برای کشف یک مکان خاص است به اسم «گورستان کتابهای فراموش شده»، جایی که عده‌‌ای به خاطر علاقه شخصی‌شان به کتاب‌ها و بعد از واقعه کتاب‌سوزی نازی‌ها ساخته‌‌اند تا تعدادی نسخه از کتابهای جهان را سالم نگه دارند.
ترجمه نسخه فارسی
ترجمه ادبی یک نوع بازآفرینی دوباره یک کتاب است. مترجم ادبی تنها با تکیه بر دانسته‌‌های فنی زبان مبدأ نمی‌تواند یک کتاب ادبی را به زبان مقصد (فارسی) برگرداند. مترجم ادبی باید به فنون زبان و ادبیات فارسی مسلط باشد و نیز بر ادبیات جهان از کلاسیک تا مدرن. مترجم باید با اتفاقات تاریخی، اجتماعی و سیاسی و فرهنگ کشور متن موردنظر آشنا باشد، مترجم باید...
خوشبختانه آقای «علی صنعوی»، مترجم این مجموعه بیشترِ بایدهای یک مترجم خوب را داراست و در واقع پرفروش شدن این مجموعه در این وانفسای کتابخوانی ایرانی‌ها و البته در این وانفسای گرانی کتاب‌ها وام‌دار ترجمه خوب مترجمش است. به همت ترجمه روان و یکدست مترجم مجموعه چهارجلدی ثافون، به مجموعه‌ای خوشخوان تبدیل شده. روایات و گفت وگوها روانند و پرش و به اصطلاح سکته زبانی ندارند، هرجای متن اشاره به فرهنگ، اتفاقی تاریخی، سیاسی و یا ادبی در کشور اسپانیا شده، مترجم در پانوشت‌هایی به شرح آنها پرداخته. حتی اگر جایی مترجم فکر کرده که خواننده شخصیتی و یا اتفاقی را که مربوط به رمان است، ممکن است فراموش کرده باشد، در پانوشت‌‌ها با اشاره‌‌ای مختصر یادآوری کرده است. مجموعه این تلاش‌ها برای منِ خواننده احترام گذاشتن به خواننده را نشان می‌‌دهد.
کارلوس روئیث ثافون (Carlos Ruiz Zafón)، با همین حروف و تلفظی غیرمعمول در زبان فارسی، نام نویسنده‌ای است اسپانیایی، که 56 سال بیشتر عمر نکرد (2020-1964)، ولی در همین مدت آثارش در جهان ادبیات خوش درخشید. نویسنده‌ای که همچون آهنگ و طنین نامش، لااقل برای ما فارسی‌زبان‌ها، کتاب‌‌هایی پر از رمزوراز نوشته است.
ثافون چند رمان دارد، ولی معروف‌ترین آنها سری رمان‌های «گورستان کتابهای فراموششده» است. مجموعه‌ای چهارجلدی شامل «سایه باد»، «بازی فرشته»، «زندانی آسمان» و «هزارتوی ارواح». خواندن کتاب‌ها را حتماً باید به‌ترتیبی که پیش‌تر نام بردم شروع کرد. هر چهار کتاب از سال 1398 تا به امروز از طرف نشر نیماژ وارد بازار کتاب شده‌اند که با استقبال خوانندگان ایرانی نیز مواجه شده است.
ثافون به‌‌عنوان یک نویسنده عمر کوتاهی داشت، می‌‌شد بیشتر در این دنیا بماند و ما را بیشتر به هزارتوهای قصه‌‌هایش ببرد. بااین‌حال او در تک تک قصه‌‌هایش حضور دارد؛ فردی عاشق کتاب‌ها، واژهها، قصه‌‌ها، رمزورازها، نشانه‌‌ها و هرآنچه به ادبیات ربط پیدا میکند. روح او در کتاب‌هایش جاری است.
انتهای پیام/