ایران جمعه: از خواب بیدار می‌شوید. مثل هر روز، گام‌های شاید بی‌اختیار، به سمت روشویی هدایت تان می‌کند. در واقع آن‌قدر این مسیر را رفته‌اید که حتی لازم نیست به آن فکر کنید. تازه بعد از شستن دست و صورت واقعاً بیدار می‌شوید.
اما این‌بار فرق می‌کند. نه سردی آب روی پوست‌تان و تحریک اعصاب، که برخوردی سخت با چیزی که نمی‌بینیدش شما را از خواب می‌پراند.
به حصار خوش‌آمدید. کتابی چندجلدی از محمدعلی میقانی که مخاطب را درست در همین موقعیت قرار می‌دهد. کتابی از حوزه ادبیات ژانر با برچسب علمی‌تخیلی و رگه‌هایی از فانتزی.
انسان محبوس، انسانی که برای رهایی از دامی که خود ساخته یا دیگری برایش پرداخته، چگونه انسانی خواهد بود؟
سؤالی که در بطن موقعیت مرکزی کتاب وجود دارد اما به آن پاسخی داده نمی‌شود. در واقع دغدغه حصار اصلاً پاسخ به این پرسش نیست. البته تک وتوک موقعیت‌هایی این وضعیت را به نمایش در می‌آورد. اما آشوب پس از ایجاد حصارها، آشوب معناداری نیست که شما را به فکر وادارد؛ آشوبی است برای آن‌که نشان دهد این حصارها، واقعیت دارند و زمانی که جامعه خرد می‌شود تا جوامع کوچک‌تر پدید بیاید و جای مناسبات شهری بنشیند، کلی بی‌نظمی رخ خواهد داد.
حصار، برای آن‌که موقعیت ایران سال‌ها بعد را درست مجسم کند و نشان بدهد که گذشت این همه‌سال واقعی است و تنها عددی روی برگه‌ها نیست، بیان ریز تکنولوژی‌های دنیایش را برمی‌گزیند. آن‌قدر ریز که به جنس پوشش پله‌ها هم می‌رسد و آن را هم با دستاوردهای آن روزها ترکیب می‌کند تا بگوید که جهان‌اش چطور جهانی است و خواننده این جهان را بپذیرد. اما همین شاید نخستین خطای کتاب باشد. اینکه راوی چنان با بهت به دنیایی که روایت می‌کند خیره مانده که مخاطب را هم دچار سرگیجه می‌کند.
با این حال طرح کلی کتاب روان است و مخاطب را با خود همراه می‌کند. حصار به توطئه‌هایی عظیم گره خورده. خواننده را از موقعیتی که نمی‌داند حاصل چیست، با خود جلو می‌برد تا جایی که نیروهای پنهان در پس ماجرا خود را آشکار می‌کنند و نبردی بزرگ آغاز می‌شود.
رگه‌های فانتزی کتاب هم به همین بخش بازمی‌گردد. محمدعلی میقانی انسان دنیای حصارش را به موضوع نبردی دینی بدل می‌کند. این را از نشانه‌های ابتدای کتاب هم می‌توان دریافت. اما وقتی موضوع جدی‌تر می‌شود که نماینده‌هایی از جبهه خیر و شرِ نبرد به داستان تزریق می‌شوند.
با این توصیف، حالا شاید بتوان جمله‌ای پرداخت که حصار را بهتر شرح بدهد: اینکه انسان محبوس، اما آزاده، از حصاری که برایش تدارک دیده‌اند خلاصی خواهد داشت؟ چگونه؟
انتهای پیام/