روزنامه ایران: فرقی نمی‌کند طرفدار حوزه مورد بحث باشید یا نه، همین که شخصیتی تبدیل به اسطوره شود کنجکاوی درباره کم و کیف و مسیر تبدیل شدن او به یک ستاره شکل می‌گیرد و همین میل و اشتیاق، انگیزه‌ای است برای فیلمسازان حوزه مستند و داستانی تا سراغش بروند و برش‌هایی از زندگی او را تصویر کنند. «پله» اسطوره فقید فوتبال جهان، از جمله ستاره‌های عرصه فوتبال است که چند فیلم مستند و داستانی با محوریت زندگی‌اش ساخته شده است. مهمترین فیلم داستانی که درباره پله ساخته شده «پله: تولد یک افسانه» است که در آن از دوران کودکی پله تا حضورش در تیم ملی برزیل در سن هفده سالگی و فتح جام جهانی در سال 1958 روایت شده است. معروف‌ترین مستندی هم که در رابطه با زندگی این اسطوره ساخته شده، «پله» از تولیدات نتفلیکس است که حقایقی ناگفته از زندگی او را بیان می‌کند. اما علاوه بر آثاری با محوریت زندگی پله، این اسطوره فوتبال مانند برخی از ستاره‌های این عرصه در برهه‌ای از زندگی به حوزه سینما ورود کرد و در تعدادی از فیلم‌ها و سریال‌ها به‌عنوان بازیگر ظاهر شد. مهمترین و آشناترین این آثار برای مخاطبان کشورمان، «فرار به سوی پیروزی» جان هیوستون است که در دهه شصت در سینماهای ایران روی پرده رفت و مدتی بعد از تلویزیون ایران پخش شد. او در این فیلم در کنار سیلوستر استالونه، مایکل کین، ماکس فون سیدو و بابی مور نقش‌آفرینی کرده است.
«فرار به سوی پیروزی» داستان یک بازی تخیلی بین تیمی از سربازان آلمان نازی با تیمی از زندانیان آنها در جنگ جهانی دوم است. «پله» در این فیلم نقش سرجوخه لوئیس فرناندز را برعهده دارد که در جریان جنگ جهانی دوم به اسارت نیرو‌های آلمان نازی درمی‌آید. او به تیم منتخب زندانیان راه پیدا می‌کند و همراه با این تیم به مصاف تیم ملی آلمان نازی می‌رود. گل قیچی برگردان او که در یک برداشت گرفته شد، از صحنه‌های ماندگار تاریخ سینمای جهان است.
فرقی نمی‌کند پله باشد یا بازیگر بالیوود
«پله پادشاه فوتبال بود نظیر نداشت. انگار فوتبال با پله مطرح شد. برای هم‌نسلان من پله فصل دگرگونی فوتبال بود.» این عبارات بخشی از صحبت‌های خسرو شمشیرگران، گوینده نقش شخصیت پله در «فرار به سوی پیروزی» است. او از تیتراژگوهای مهم تاریخ دوبله ایران است و ورودی بسیاری از فیلم‌های داستانی و سریال‌ها و نریشن قابل‌توجهی از آثار مستند با صدای اوست. شمشیرگران تیتراژ اکثر کارهایی که خسرو خسروشاهی به عهده داشته را گفته و در برخی از آثار همچون «فرار به سوی پیروزی» جای نقش‌های کوتاه صحبت کرده است.
او با اعلام این نکته که تا زمان ضبط کار از گویندگی به جای «پله» خبر نداشته، ادامه می‌دهد: «روزی که دعوت شدم نمی‌دانستم جای چه نقشی قرار است حرف بزنم. خسرو پله را گذاشت جلوم و گفت من جای آن بگویم. همیشه همین طور است، زمانی‌که پشت میکروفون می‌نشینم خبردار می‌شوم که قرار است جای چه کسی حرف بزنم. هیچ وقت به این فکر نکرده‌ام الان که به استودیو میروم قرار است چه کار کنم و جای چه کسی حرف بزنم. دیالوگ را که جلوی رویم می‌گذارند خبردار می‌شوم قرار است جای چه کسی حرف بزنم.»
شمشیرگران درباره نقش‌گویی جای «پله» و ثبت صدایش روی نقش او در خاطرات سینمایی ایرانی‌ها می‌گوید: «هر کاری که ما می‌کنیم برای مخاطب و خودمان یک خاطره به جا می‌گذارد اما این قدر کارها زیاد است که گاهی فراموش می‌کنیم.»
او در پاسخ به این سؤال که آیا با شنیدن خبر مرگ «پله» خاطرات دوبله این فیلم برایش زنده نشده، می‌افزاید: «نه فراموش کرده بودم. حتی با شنیدن خبر مرگ پله هم به یاد نیاوردم که روزی جای او در این فیلم نقش گفته‌ام. برخی خاطرات کاریشان را با جزئیات به یاد می‌سپارند و برخی هم مثل من نه. البته آنقدر تعداد کارها زیاد بوده که نمی‌توانم به خاطر بسپارم. با گفت‌و‌گوی شما به یاد آوردم.»
این دوبلور پیشکسوت درباره تفاوت نقش‌گویی چنین شخصیت‌هایی توضیح می‌دهد: «اگرچه «پله» با سه قهرمانی در جام جهانی پرافتخارترین بازیکن این مسابقات در طول تاریخ محسوب می‌شود اما واقعاً برای من فرقی نمی‌کند که جای بازیگر هالیوود حرف بزنم یا بالیوود یا فوتبالیست و.... اما اینکه پله الان یک اسطوره است برایم جذاب است.»
شمشیرگران در پایان با تأکید بر اینکه «پله» را با اسطوره شدن در زمین فوتبال به یاد می‌آورد و نه سینما، درباره اولین مواجهه‌اش با تصویر او در سینما می‌گوید: «من این فوتبالیست را مثل همه مردم دنیا تحسین می‌کردم. البته الان اطلاعاتم نسبت به قبل بیشتر شده است. با همه خاطرات و شنیده‌ها، من پله را با خاطره‌ای که خود تعریف می‌کند به خاطر می‌آورم. وقتی در 9 سالگی گریه پدرش بعد از باخت برزیل به اروگوئه در فینال جام جهانی ۱۹۵۰ را می‌بیند و به پدر که عشق به فوتبال و تکنیک را به او آموزش داده می‌گوید اگر من آنجا بودم برزیل قهرمان می‌شد و قول می‌دهد برزیل را قهرمان کند و در 17 سالگی موفق می‌شود با گلزنی در فینال برزیل را قهرمان جهان کند.»
انتهای پیام/