گروه اجتماعی ایران آنلاین: سال‌هاست مدیران شهرداری از خطری به نام شن‌چاله‌ها هشدار می‌دهند و به تعبیری از چنین پدیده‌ای تحت عنوان شن‌چاله‌های مرگ یاد می‌کنند؛ چراکه نزدیکی شن‌چاله‌ها به منطقه مسکونی و عمق بیش از 90 متری برخی از آنها، وضعیت بسیار نامناسبی را رقم زده است و در مواقع بحرانی همچون وقوع سیل و زلزله خطرآفرین خواهند بود.
"20 سال قبل حکم پلمپ این معادن صادر شده است و سال‌ها غیر مجاز حفاری کردند، تا عمق بیش از یکصد متر نیز در زمین نفوذ و ابر گودال‌هایی در حاشیه سطح تهران ایجاد کردند که تهدیدات زیادی را به همراه دارد." این جملات را سال 1394 رحمت الله حافظی، رئیس وقت کمیسیون سلامت در شورای شهر چهارم گفته بود.
در پی هشدارهای مرتبط با تاثیرات شن چاله‌ها بر افزایش آلودگی هوا و کاهش ایمنی جداره رود دره کن، افشین حبیب‌زاده، رئیس وقت کمیته عمران شورای شهر پنجم نیز در این راستا تذکر داده و اعلام کرده بود که چاله و گودالی که در اثر فعالیت‌های معادن شن و ماسه ایجاد شده است، حدود 180 هکتار مساحت و بیش از یکصد متر عمق دارد که حجم این چاله 180 میلیون متر مکعب است؛ این در حالی است که حجم سد امیرکبیر 205 میلیون متر مکعب است. از این رو این چاله می‌تواند در مواقع بحرانی خطرآفرین باشد و باید اقدامی برای پر کردن آن داشته باشیم.
در پنجمین دوره از شورای شهر تهران، زهرا صدراعظم نوری، رئیس کمیسیون سلامت آن دوره هم با حساسیت بسیار از عمق زیاد شن‌چاله‌ها و نزدیکی بیش از حد به رود کن خبر داد و نسبت به مخاطرات ناشی از تجاوز گود به حریم و بستر رودخانه کن در محدوده مورد نظر و احتمال وقوع رانش گسترده در محدوده‌ای به شعاع حداقل یکصد متر در صورت وقوع سیلاب‌های با دوره بازگشت صد ساله و بالاتر، هشدار داد و آن را خطری بالقوه برای بزرگراه فتح و راه آهن تهران جنوب خواند. چراکه به گفته صدراعظم نوری این موضوع در محدوده‌هایی که عرض دیواره به حدود پنج متر رسیده بحرانی‌تر بوده و احتمال وقوع تخریب بیشتر است.
مجید فراهانی، دیگر عضو شورای شهر تهران در دوره پنجم بود که به موضوع شن‌چاله‌ها اشاره و از محیط شن‌چاله‌ها بازدید کرد و یکی از بزرگترین شن چاله‌ها را در منطقه 18، حدفاصل بزرگراه فتح و آزادگان و در حریم رودخانه کن برشمرد.
فراهانی معتقد بود که دلسوزی چندانی وجود نداشته و این شن‌چاله‌ها تا نزدیکی حریم رودخانه جلو آمده‌اند؛ تا جایی که فاصله میان شن‌چاله‌ها و بستر رودخانه کم و در برخی فضاها تا 10 متر می‌رسد.
در ششین دوره از شورای شهر تهران اما، مهدی پیرهادی، رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران، تذکر خود را به بازدیدی که از منطقه 18 شهرداری تهران داشت اختصاص داد و اعلام کرد که خطرات ناشی از گودبرداری عمیق پایدارسازی نشده برای محدوده مسکونی غرب گود مورد نظر (که فاصله‌ای کمتر از 15 متر با گود دارند)، خطرات ناشی از گودبرداری عمیق پایدارسازی نشده در ضلع جنوبی گود مورد نظر برای باند کندرو بزرگراه شهید بروجردی و پل‌های تقاطعی بزرگراه با رودخانه کن، مشهود است.
شکایت شهرداری از مالکان معادن شن و ماسه
براساس خبرها، موضوع شن‌چاله‌های منطقه 18 به دغدغه همه مدیران در هر دوره تبدیل شد تا اینکه در دوره مدیریت شهری ششم نیز خبر آمد شهرداری از مالکان این معادن شن و ماسه شکایت کرده است به گونه‌ای که حمیدرضا صارمی، معاون شهرسازی شهرداری تهران، در این باره اظهار کرد که طرح توسعه شهری مربوط به شن چاله‌های منطقه 18 با رویکرد توجه به احداث مسکن ارزان قیمت و ایجاد فرصت‌های سرمایه گذاری بازنگری می‌شود. این شن‌چاله‌ها که در نواحی مختلف دارای عمق‌های متفاوت هستند، اکنون رها شده و شرایط نابسامانی دارند، از این رو مقرر شد، پایدارسازی شن‌چاله‌ها با تجمیع رویکردهای سازمان محیط زیست، سازمان صنایع ملی و تمامی ذینفعان و نهادهای مرتبط و با مدیریت و راهبری شهرداری منطقه 18 عملیاتی شود.
در پی تلاش مدیران شهری برای جلب توجه مسئولان مربوطه به ایمن‌سازی شن‌چاله‌ها، حادثه ناگوار سیل در امامزاده داوود رخ داد که به دنبال آن تعدادی از هموطنان جان خود را از دست دادند. در آن زمان علیرضا جاوید، مشاور پارلمانی شهردار تهران در آن دوره، هشدار داد که اگر به شن چاله‌های منطقه 18 تهران آب‌های خروشان وارد شود، تا جنوب تهران و حرم امام خمینی (ره) را تخریب می‌کند.
او همچنین خواستار آن شد که وزارتخانه‌های کشور، نیرو و جهاد کشاورزی اختلاف نظرات را کنار گذاشته و همدلی مناسب برای رفع مشکلات را داشته باشند.
شهریورماه سال 1401 شهردار منطقه 18، به طرحی اشاره کرد که مقرر شده بود در پی آن به همراه مالکان موضوع تغییر کاربری و همچنین ایمن‌سازی شن‌چاله‌ها را پیش ببرند که در نتیجه برگزاری چندین جلسه، طرح منجر به توافق کلی نشد.
خسروی همچنین از عزم جدی شهرداری برای حل این مشکل خبر داد و اعلام کرد که با دادستان تهران چندبار جلسه برگزار شده و حتی از شرکت‌هایی که همراهی نکرده‌اند، شکایت حقوقی کرده‌اند.
تحویل شن‌چاله‌های منطقه 18 به شهرداری تهران طی هفته آتی
محمدجواد خسروی، شهردار منطقه 18، در خصوص آخرین وضعیت شن‌چاله‌های منطقه 18 به خبرنگار اجتماعی ایران‌آنلاین، گفت: مساحت مجموعه شن‌چاله‌ها و زمین‌های پیرامونی آن قریب به 202 هکتار است که در این راستا بحث ایمن‌سازی جداره‌های شن‌چاله‌ها و تعیین تکلیف آنها پس از چند دهه مطرح است.
به گفته او برداشت بی رویه از شن‌چاله عمق بسیار زیادی را به جای گذاشته که بخشی از آن به بافت مسکونی منطقه نزدیک بوده و بخش دیگر در مجاورت رودخانه کن است.
شهردار منطقه 18 از برگزاری جلسه با شرکت‌های مالک شن‌چاله‌ها و توافق ضمنی با آنها خبر داد و اظهار کرد: روز شنبه هفته گذشته همچنین با دادستان منطقه جلسه‌ای تشکیل دادیم و در پی صورت جلسه حاصل شده مقرر شد با همکاری آن نهاد حاکمیتی و یکی از شرکت‌ها بتوانیم زمین‌ها و شن‌چاله‌ها را در این هفته تحویل بگیریم. مابقی اما مرتبط با یکی دیگر از شرکت‌ها است که پس از برگزاری جلسه داخلی، در هفته آتی تحویل خواهیم گرفت.
خسروی در جریان تشریح تعیین تکلیف وضعیت شن‌چاله‌ها اظهار کرد: در ازای 200 هکتار شن‌چاله‌ای که دریافت می‌کنیم، تفاهم‌نامه‌ای با شهرداری امضا می‌شود و سعی می‌کنیم کمیسیون ماده پنج این مجموعه 202 هکتاری پیش از پایان سال به سرانجام برسد و فردا، سه‌شنبه، هشتم اسفندماه، با شرکت‌ها آخرین تفاهم‌نامه را منعقد می‌کنیم و به کمیسیون ماده پنج ارجاع می‌دهیم.
به گفته او، در صورت تحویل شن‌چاله‌ها به شهرداری تهران، فرآیند ایمن‌سازی جداره‌ها نیز بر عهده شهرداری تهران خواهد بود؛ این در حالی است که طی سه ماه اخیر برخی از شرکت‌های مالک نسبت به ایمن‌سازی آنها اقداماتی را در دستور کار قرار داده‌اند.
شهردار منطقه 18 از برخورد با یکی از پیمانکاران خبر داد و عنوان کرد: یکی از پیمانکاران که واجد شرایط لازم نبود، فعالیت خود در یکی از شن‌چاله‌ها را آغاز کرد که جلوی کار گرفته شد. روز شنبه، پنجم اسفندماه نیز در جلسه‌ای مقرر شد اگر به شهرداری واگذار نشود، حسب دستور دادستان، مالکان براساس طرحی که سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران اعلام کرده است، نسبت به ایمن‌سازی گود اقدام کنند.
انتهای پیام/